Beton w filmie
19 stycznia 2015 - B
O tym, jak różnorodne mogą być budowle z betonu, na jak wiele sposobów można wykorzystywać ten budulec i co więcej, jak rożne emocje i nastroje można za jego pomocą wywoływać łatwo przekonać się… oglądając filmy. Historia kinematografii pełna jest przykładów twórczego wykorzystania betonowej architektury.
1. Oblegany Ennis House
Gdy w 1923 roku Frank Lloyd Wright projektował dla Charlesa i Mabel Ennisów dom w Los Angeles nie mógł przypuszczać, że budowla stanie się popularną scenerią filmów. Budynek, silnie inspirowany architekturą Majów, wybudowano z prefabrykowanych betonowych bloków, w których wyryte zostały geometryczne ornamenty.
W willi, dziś uznawanej za jeden z najcenniejszych zabytków architektury nowoczesnej, nakręcono kilkadziesiąt filmów. Jednym z pierwszych był obecnie zaliczany do „kultowych” horror „House on Haunted Hill” z 1959 roku (reż. William Castle).
Ennis House miał szczęście do filmów, które weszły do światowego kanonu. Innym obrazem, który powstał m.in. w tej willi jest „Blade Runner” („Łowca androidów”), klasyczny dziś film s‑f, nakręcony przez Ridleya Scotta w 1982 roku.
Ennis House jest jednym z niewielu budynków, które w opisie na Wikipedii mają osobny rozdział, opisujący tylko filmowe produkcje, nakręcone w tym domu (https://en.wikipedia.org/wiki/Ennis_House#Use_in_film_productions). Betonowa architektura, stworzona przez Franka Lloyda Wrighta okazała się tak inspirująca, że w wielu obrazach skopiowano ją na potrzeby filmowej scenografii.
Ennis House pojawia się także w… grze komputerowej „Minecraft”.
2. Nowoczesna architektura oczami Monsieur Hulota
Film Jacquesa Tati „Play Time” z 1967 roku właściwie cały poświęcony jest nowoczesnej architekturze. Opowiada o perypetiach Monsieur Hulota, który trafia do supernowoczesnej dzielnicy biznesowej, w której ludzie jak trybiki maszyny pracują w odhumanizowanych, szklano-betonowych wnętrzach. W kolejnej części filmu pan Hulot odwiedza znajomych, mieszkających w betonowych domach-kostkach. Tam też nie jest wcale lepiej…
3. Jack Nicholson w Brunswick Centre
Londyn słynie z wielu założeń architektonicznych, wzniesionych w estetyce brutalizmu, wyrazistych, wręcz przytłaczających, eksponujących surowość betonu. Jedno z takich osiedli, wybudowane w dzielnicy Camden w latach 1967–1972 Brunswick Centre (proj. Patrick Hodgkinson) odwiedza dziennikarz David Locke, grany przez Jacka Nicholsona główny bohater filmu Michelangelo Antonioniego „Zawód: reporter”.
4. Morderczy modernizm — „ North by Northwest”
Alfred Hitchcock w filmie „Północ — północny zachód” (North by Northwest) z 1959 rku każde swojemu bohaterowi, granemu przez Cary’ego Granta przezywać dramatyczne chwile w ikonicznym, modernistycznym gmachu, siedzibie ONZ w Nowym Jorku.
5. Okrucieństwo i beton — „A Clockwork Orange”
W pełnym bezinteresownego okrucieństwa filmie Stanleya Kubricka „A Clockwork Orange” („Mechaniczna pomarańcza”) betonowe przestrzenie doskonale uzupełniają paskudne charaktery bohaterów filmu. Scena w zimnym, szarym tunelu, jeśli chce się ją obejrzeć w interencie, wymaga potwierdzania, że jest się pełnoletnim.
Alex DeLarge (straszliwy, przerażający Malcolm McDowell) „trenuje” swój gang na tle brutalistycznego osiedla w Thamesmead, we wschodnim Londynie.
6. Pobity przez kobiety — „Diamonds are forever”
Choć James Bond rzadko wpada w tarapaty, w betonowej willi Elrod House, wybudowanej w 1968 roku według projektu Johna Lautnera został pobity przez dwie urodziwe morderczynie o przyjemnych pseudonimach “Bambi” i “Thumper”.
7. Gdzie mieszkał Iron Man
Inny, zaprojektowany przez Johna Lautnera dom „gra” rezydencję Iron Mana, czyli Tony’ego Starka w filmie Jona Favreau. Fantazyjne, rzeźbiarskie formy projektowanych przez tego amerykańskiego architekta rezydencji często wykorzystywane są w filmach. Ich wizjonerskie, futurystyczne bryły pasują szczególnie dobrze do filmów science-fiction.
8. Betonowy Berlin w „Aeon Flux”
Ponad dwadzieścia różnych istniejących obiektów wykorzystano jako scenerię filmu s‑f „Aeon Flux” z 2008 roku (reż. Karyn Kusama). Ich pełna listę można znaleźć m.in. tutaj. Przestrzenie dobrano bardzo starannie – to w większości betonowe, nowoczesne obiekty. Wśród nich są tak znane budowle, jak Archiwum Bauhausu (proj. Walter Gropius, 1964) czy berliński Velodrom (proj. Dominique Perrault, 1992–1997).
9. LA Confidential: Lovell Hous
Jedna z najważniejszych realizacji tzw. „stylu międzynarodowego”, pierwszy na terenie USA budynek, wzniesiony w oparciu o stalowy szkielet, czyli rezydencja Lovell House w Los Angeles „zagrała” w filmie „ L.A. Confidential”, wyreżyserowanym przez Curtisa Hansona w 1997 roku. Wykorzystany w filmie budynek jest sporo starszy: powstał w 1927 roku według projektu Richarda Neutry.
10. Zło w Barbicanie
Gdyby wyrabiać sobie opinię na temat Londynu na podstawie tego, jak miasto pokazano w serialu „Luther” , mogłoby się okazać, że to najbardziej ponure, szare, wybetonowane i zaśmiecone miasto na świecie. Scenerie, w których kręcone były zdjęcia, dobrano bardzo starannie, by współgrały z nastrojami, odczuwanymi przez bohaterów i ich charakterami.
Alice Morgan, zła do szpiku kości morderczyni mieszka w londyńskim Barbicanie…